29-07-2021
Het hele jaar bloeiende bolgewassen in je tuin
.
De functie van de tuin bij woonhuizen is in de loop van de tijd sterk veranderd. In vroeger tijden werd de tuin grotendeels gebruikt als moestuin voor het kweken van eigen groenten en fruit en hadden alleen de welgestelden een siertuin en een kruidentuin. Een van de vroegste voorbeelden van sier- en kruidentuinen zijn de beroemde tuinen van keizer Karel de Grote. Een bijzonder detail is de door Karel de Grote uitvaardigde lijst met 94 planten met planten die in alle keizerlijke tuinen moesten worden aangeplant. Bovenaan die lijst staan de lelie en de roos, beide belangrijke symbolen in de middeleeuwse kunst, verder vermeld de lijst 73 kruiden en groenten, zestien soorten vruchtenbomen (o.a. wijnranken) en vijf planten die grondstoffen voor textiel of kleurstoffen leveren.
.
Door de toenemende verstedelijking en dankzij de groei van de welvaart nam de behoefte aan sierbloemen en -planten in de tuin bij de mensen toe. Daarom verschenen er steeds meer siergewassen in de tuinen. De siertuin moest zich natuurlijk wel onderscheiden van een willekeurig braakliggend terrein waar inheemse bloemen en planten welig tierden. Dit is de reden dat er vraag ontstond naar opvallend uitheemse bloemen en planten die onze koude winters konden overleven. Al snel bleek dat vooral bolgewassen zich hier goed voor lenen. Doordat bollen in rusttoestand lang zonder geconditioneerd transport over grote afstanden vervoerd konden worden namen Hollandse ontdekkings- en handelsreizigers ze van alle werelddelen mee. De bekendste bolgewassen die ze importeerden zijn de tulp, de lelie, de hyacint, de narcis, de gladiool, de dahlia, de crocus en het sneeuwklokje (galanthus).
.
De crocus bloeit van januari t/m april, de narcis bloeit van maart t/m mei, de hyacint bloeit in april en mei, de tulp bloeit van april t/m juni, de gladiool en de lelie bloeien van juni t/m augustus, de dahlia bloeit van juli t/m november en de galanthus bloeit van december tot maart. Door de komst van deze bloembollen werd het dus mogelijk om op een goedkope manier het hele jaar bloei te hebben in de tuin. Alle bloembolgewassen gedijen goed in een vaste planten border of op pot. De crocus, het sneeuwklokje en de narcis gedijen daarnaast, als ze pas na de groei gemaaid worden, ook uitstekend in het gazon waardoor er nog meer bloei in de tuin mogelijk werd. Doordat de tulp, de lelie, de hyacint, de narcis, de gladiool, de dahlia, de crocus en het sneeuwklokje na aanplant weinig zorg nodig hebben bleken ze ook geschikt voor parkbeplanting. De crocus, het sneeuwklokje en de narcis werden door gemeentes ontdekt om in het voorjaar bermen en taluds mee op te vrolijken.
.
Van alle bolgewassen is de lelie het gewas met de meest diverse natuurlijke verschijningsvormen. De wilde lelie wordt op basis van deze verschijningsvormen onderverdeeld in 7 hoofdgroepen namelijk de Martagon groep , de Pseudolirium groep, de Liriotypus groep, de Archelirion groep, de Sinomartagon groep, de Leucolirion groep en de Daurolirion groep.
.
Martagon lelie
De Martagon of Turkse lelie heeft een gele geschubde bol die diep in de grond zit. Hieruit groeit een rechte stengel met lancetvormige bladeren die halverwege de stengel in een krans groeien. De bloemen groeien aan de top van de stengel aan een knikkend steeltje. De bloem dankt haar naam aan het feit dat ze op een tulband lijkt.
.
Pseudolirium lelie
De pseudolirium lelie heeft ook een rechte stengel met lancetvormige bladeren die halverwege de stengel in een krans groeien. De bloemen groeien aan de top van de stengel aan een knikkend steeltje
.
Liriotypus lelie
De liriotypus lelie heeft ook een rechte stengel met lancetvormige bladeren maar deze groeien niet in kransen maar ongelijk verdeeld over de steel. De bloemen groeien aan de top van de stengel aan een knikkend steeltje en zijn gemiddeld groter dan die van de martagon en de pseudolirium groep.
.
Archelirion lelie
De archelirion lelie heeft ook een rechte stengel met lancetvormige bladeren die ongelijk verdeeld over de steel groeien. De lelies uit de archelirion groep hebben grote bloemen. Ook deze bloemen groeien aan de top van de stengel aan een knikkend steeltje.
.
Sinomartagon lelie
De sinomartagon lelie heeft ook een rechte stengel met lancetvormige bladeren die ongelijk verdeeld over de steel groeien. De lelies uit de sinomartagon groep hebben middelgrote bloemen. Ook deze bloemen groeien aan de top van de stengel aan een knikkend steeltje. De bekendste lelie uit deze groep is de pumilum lelie.
.
Leucolirion lelie
De leucolirion lelie heeft ook een rechte stengel met lancetvormige bladeren die ongelijk verdeeld over de steel groeien. De lelies uit de leucolirion groep hebben grote langgerekte trompetvormige bloemen. Ook deze bloemen groeien aan de top van de stengel aan een knikkend steeltje. De bekendste lelie uit deze groep is de longiflorum lelie.
.
Daurolirion lelie
De daurolirion lelie heeft ook een rechte stengel met lancetvormige bladeren die ongelijk verdeeld over de steel groeien. De lelies uit de daurolirion groep hebben middelgrote bloemen. Ook deze bloemen groeien aan de top van de stengel maar in tegenstelling tot de lelies uit alle andere groepen staan deze omhooggericht.
.
De moderne leliesoorten zoals wij die tegenwoordig kennen zijn nagenoeg allemaal ontstaan uit kruisingen en selecties uit deze 7 hoofdgroepen. Meer informatie over deze moderne leliesoorten vind u in dit
artikel.
« Terug naar Actueel